VI
EN
Tinh dầu là một dạng chất lỏng chứa các hợp chất thơm dễ bay hơi được chiết xuất bằng cách chưng cất hơi nước hoặc ép lạnh, từ lá cây; thân cây; hoa; vỏ cây; rễ cây hoặc những bộ phận khác của thực vật. Phương pháp khác để tách chiết tinh dầu là tách chiết dung môi.
Ngày nay, tinh dầu ngày càng được quan tâm với người tiêu dùng yêu thích sản phẩm từ thiên nhiên. Tinh dầu được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực sản xuất: nước hoa, mỹ phẩm, sữa tắm, hương liệu cho các sản phẩm đồ uống, thực phẩm,…
Phương pháp cất kéo hơi nước
Là phương pháp thường được nhiều người sử dụng để chiết xuất tinh dầu. Qua đó, tinh dầu được chưng cất bằng hơi nước bốc lên từ nước sôi.
Hệ thống chưng cất tinh dầu hơi nước gồm có: Buồng chứa làm bằng thép có hệ thống lưới đục lỗ bên trong và gắn trực tiếp với lò gạch. Có đường ống khói nối với lò.
Cách thức tiến hành: Dược liệu cần chiết xuất sẽ được đưa vào hệ thống, rồi tiến hành đun sôi, hơi nước bốc lên sẽ đi qua các dược liệu kèm theo lượng tinh dầu bị tiết ra. Sau đó sẽ được ngưng tụ trong hệ thống các bình ngưng. Hỗn hợp dầu đã được ngưng tụ đó sẽ được tách ra trong bình tách dầu, ta thu được tinh dầu cần chiết xuất.
Phương pháp chiết xuất bằng dung môi
Chiết xuất tinh dầu bằng dung môi áp dụng đối với những nguyên liệu cho ra tinh dầu thấp hoặc dễ bị mất đi chất thơm vốn có của nguyên liệu. Để hòa tan tinh dầu người ta thường dùng dung môi thứ cấp như hexan, ethanol. Sau đó sẽ tách tinh dầu và dung môi bằng một quá trình khác. Tồn tại hai loại dung môi để chiết xuất:
Phương pháp chiết xuất tinh dầu bằng dung môi kết hợp với khí CO2 lỏng được xem là phương pháp tốt nhất bởi đem lại hiệu quả cao, tinh dầu rất thơm, chất lượng tốt.
Phương pháp ướp
Cách thức tiến hành là dùng khuôn bằng gỗ có kích thước 58x80x5cm, tấm thủy tinh được phết mỡ cả hai mặt được đặt ở giữa. Sau đó tiến hành đặt lên chất béo một lớp vải mỏng rồi rải lên trên dược liệu (hoa) đã qua sơ chế. Tương tự với những khuôn gỗ khác, tiếp đó xếp chồng 35-40 khuôn gỗ lên nhau rồi để trong phòng kín. Tùy theo loại hoa mà từ sau 1-3 ngày thì ta tiến hành thay lớp dược liệu (hoa) mới cho đến khi lớp chất béo bão hòa tinh dầu. Tinh dầu thu được trong giai đoạn này sẽ được áp dụng phương pháp cất kéo hơi nước để thu được tinh dầu thành phẩm.
Phương pháp ép
Thường áp dụng chiết xuất tinh dầu của trái cây, các dược liệu có thành phần không chịu được nhiệt độ cao.
Cách thức tiến hành: Dùng máy thủy lực công suất lớn tác động để phá vỡ cấu trúc, ép dược liệu thành dầu và nước, tách bã ra riêng. Sau đó, cho qua máy lọc ly tâm để tách tinh dầu ra khỏi nước. Tinh dầu thu được sẽ được bảo quản ở nhiệt độ thấp.
Thường sử dụng phương pháp ép này với những loại trái cây các loài Citrus như: vỏ cam, chanh,…
